THƯỞNG THỨC ÂM NHẠC

Người xưa, tốt nhất là các bậc tài tử văn nhân (tương từ bỏ như tầng lớp học thức ngày nay) lúc nghe đến nhạc, bọn họ nghe nhạc đàn, tuyệt nghe hát những hơn?

Âm nhạc, theo sự hiểu của đại phần nhiều quần chúng vn hiện nay, chỉ tức là ca khúc. Với nhạc sỹ, cũng là những người viết ca khúc. Người chỉ viết khí nhạc nhưng mà không viết ca khúc thì ở ta cũng chả ai biết là nhạc sĩ, nghệ sĩ màn biểu diễn nhạc đàn dù tài năng như Đặng Thái tô cũng không thể bao gồm fan ái mộ khắp quốc gia như những “Sao” hát ca khúc quần chúng, ca khúc thị trường. Ngày nay, nghe nhạc gần như đồng nghĩa với nghe ca khúc.Vậy bạn xưa, độc nhất vô nhị là các bậc tài tử văn nhân (tương từ như tầng lớp học thức ngày nay) khi nghe đến nhạc, họ nghe nhạc đàn, tuyệt nghe hát những hơn? nhằm trả lời thắc mắc này tôi muốn share với chúng ta một vài xem xét về ‘Thú hưởng thụ nhạc lũ của bạn xưa qua Truyện Kiều” cửa nhà văn học cổ xưa đỉnh cao của Việt nam. Ôn cố, tri tân.

Bạn đang xem: Thưởng thức âm nhạc

Âm nhạc tất cả vị trí quan trọng đặc biệt nổi nhảy trong truyện Kiều của Nguyễn Du, (trong Kim Vân Kiều của Thanh vai trung phong Tài Nhân, tài làm cho thơ của Kiều được nhấn mạnh vấn đề hơn tài nhạc của nàng) phái nữ Kiều đa tài, đầy đủ cả Cầm, Kỳ, Thi, Hoạ, Nhưng trông rất nổi bật nhất vẫn luôn là tài lũ (“Rằng nghe danh tiếng cầm đài”). Loại tài này như một sản phẩm định mệnh, đính chặt vào mỗi bước thăng trầm của cuộc sống nàng, đến nỗi Kiều còn trường đoản cú nhủ rằng tiếng bầy là nguyên nhân của sự đoạn ngôi trường của mình:

“Nàng rằng vày chút nghề chơiĐoạn trường giờ đồng hồ ấy hại fan bấy lâu”.

Ai sẽ đọc truyện Kiều, phần lớn thấy rằng: music trong truyện Kiều, tức là nhạc đàn, là khí nhạc. Vậy sao lại là khí nhạc chứ không hẳn là thanh nhạc (hát). Và thanh nhạc và khí nhạc không giống nhau ở chỗ nào? Và tín đồ Á Đông xưa hiện nay đã biết trải nghiệm khí nhạc rồi tuyệt sao?

Thanh nhạc là nhạc hát bởi giọng người, trường hợp ta coi giọng fan như một “nhạc cụ” đặc biệt thì ta thấy rõ những số lượng giới hạn thể hiện của chính nó về âm vực, về tốc độ diễn tấu, giới hạn về âm sắc. Người ta thường xuyên nói: khi lời nói bất lực thì music vang lên, điểm sau cuối của lời nói, là điểm bắt đầu của music (tất nhiên âm nhạc ở đây là khí nhạc). Vậy cơ mà thanh nhạc lại thường chịu ảnh hưởng vào lời ca, vào văn học. Chính vì sự giới hạn này. Những nhạc vậy được ra đời để thường xuyên phát triển vượt biên trái phép cái mà lại giọng hát con fan không thể làm được, và fan ta đã trí tuệ sáng tạo ra nhạc bầy (khí nhạc).

Ngay trong nghệ thuật và thẩm mỹ thanh nhạc cũng có rất nhiều thể loại chuyên nghiệp khó viết, cực nhọc diễn, khó hưởng thụ nếu không có kiến thức kha khá về music như Opera, hợp xướng, A cappella, Thanh xướng kịch vv… Trong nội dung bài viết này, đa phần tôi nói tới thể loại solo giản, thông dụng nhất của thanh nhạc hiện thời ở việt nam là ca khúc quần chúng (có người gọi là Ca khúc phổ thông), là sự phối kết hợp của ngữ điệu và nhạc điệu nhạc. Nếu tách riêng phần lời ca, thì nó chỉ với Ca từ, còn chưa thể là thơ (có những bài xích thơ được phổ nhạc, thì thường bài xích thơ đã trở nên người phổ thêm thắt sửa chữa, giảm cúp mang đến nó mang đến lúc không còn là thơ “xịn” nữa, để cho phù hợp với câu nhạc). Còn nếu bóc tách riêng phần giai điệu, thì nó cũng đối kháng giản, chưa được gọi là nhạc thuần tuý, tấu lên không mô tả được gì nhiều, và ta vẫn thường call là nhạc quăng quật lời. Chưa tính việc đa số nhạc sĩ của ta chỉ viết có mỗi loại giai điệu, không có tác dụng viết phần đệm, mặc dù là đơn giản, cho bao gồm ca khúc của mình. Đó là dẫn chứng sự thiếu bài bản của âm nhạc nước ta hiện nay.

Tóm lại, ca khúc quần chúng là thể các loại nghệ thuật: thơ không phải là thơ mà lại nhạc cũng không phải là nhạc (Á thơ, Á nhạc). Nhưng vì chưng dễ viết, dễ diễn, dễ hiểu, dễ dàng tuyên truyền, đề nghị sáng tác và hát ca khúc là điều hết mức độ phổ biến, độc nhất vô nhị là ở việt nam hiện nay.

Lý giải về việc đông đảo công chúng toàn quốc chỉ biết thưởng thức Ca khúc quần chúng, một nhà phân tích âm nhạc viết: “So với nền văn hoa Việt Nam, phẩm chất của nền âm nhạc nước ta rất thấp. Vì sao hiển nhiên bởi vì từ bạn viết văn đến độc giả, rất hiếm thì ít, ai cũng được học tập văn chương trường đoản cú bậc tiểu học trở lên, đến nên họ có những người viết và bạn đọc tất cả trình độ. Còn phần giáo dục âm nhạc thì quả là 1 sa mạc lớn khiếp. Muốn hưởng thụ thơ thì ít nhất phải ghi nhận đọc chữ, muốn trải nghiệm nhạc thì không nhiều nhất phải ghi nhận đọc nhạc. Ví như người lưỡng lự đọc chữ, chỉ rất có thể thưởng thức bằng phương pháp nghe thơ vè bình dân, thì người lần khần đọc nhạc cũng chỉ có thể nghe ca khúc ít nhiều là cùng”(trích bài bác “Nhìn lại nền âm nhạc vn trong cố kỉnh kỷ 20”- Hoàng Ngọc Tuấn).

Vậy mẫu thú hưởng thụ khí nhạc nay đã biết thành thu hẹp từ từ ở Việt Nam, kể cả trong tầng lớp tri thức, là 1 bước tiến hay như là 1 bước lùi dài của thẩm mỹ âm nhạc?

Ngưòi Á Đông xưa cho rằng, nghịch đàn, nghe bầy (Cầm), là điều tốt đẹp đệ nhất trong tư thú vui của các tài tử văn nhân. Cổ ngữ bao gồm câu: “Cầm, kỳ, thi, hoạ” chứ chưa phải là “Ca, kỳ, thi, hoạ”. Có nghĩa là nghe đàn, chứ chưa phải là nghe hát.

***

Để phát âm thêm music trong truyện Kiều, chúng ta thử tìm hiểu xem Kiều chơi lũ gì? để khẳng định điều này, hàng nghìn năm nay, người vn ta đang tốn từng nào giấy mực.

Trong nguyên tác của Thanh trung khu Tài Nhân (theo bản dịch Kim Vân Kiều của Tô nam – Nguyễn Đình Diệm. NXB hải phòng đất cảng 1999) thì Kiều chỉ nghịch duy tuyệt nhất một các loại đàn, chính là Hồ cầm.

Câu thơ trước tiên nói về tài bọn của Thuý Kiều, Nguyễn Du viết: “Nghề riêng nạp năng lượng đứt Hồ gắng một chương”.

Vậy thì tại sao sau đó Nguyễn Du lại có hai câu thơ: “Hiên sau treo sẵn vắt Trăng” và “Ép cung ráng Nguyệt, thử bài xích quạt thơ”). Liệu bao gồm phải Kiều của Nguyễn Du nghịch 2 thứ bầy là: Hồ vắt và rứa Nguyệt không? giỏi 2 thứ bọn đó chỉ là một loại lũ có nhiều tên gọi khác biệt ?

Theo tôi, đây đơn giản và dễ dàng là một nhầm lẫn của Nguyễn Du. Do chỉ trừ gồm Thượng Đế, còn con bạn ta ai ai cũng có thể gồm chút nhầm lẫn, dù cho người đó là một thiên tài. Thế nhưng theo tôi đó là một nhầm lẫn đáng yêu vì nó đã tạo thành vấn đề cho những nhà lí luận gồm cái cớ để mà lại tranh luận, mà suy luận, mà khẳng định, mà chưng bỏ lẫn nhau vv…

Tuy vậy ta có thể khẳng định: Kiều nghịch một loại lũ có 4 dây, thuộc nhiều loại nhạc núm gẩy trực tiếp bằng đầu ngón tay “So dần dây Vũ dây Văn/ bốn dây to nhỏ tuổi theo vần Cung Thương” “Bốn dây như khóc như than”. “Bốn dây nhỏ tuổi máu năm đầu ngón tay”. Chữ “bốn dây” được xác minh 3 lần vào Truyện Kiều.

Trong Truyện Kiều, có 4 lần Kiều chơi đàn tất cả, dường như còn 4 lần không giống thì Nguyễn Du chỉ nói qua.

Xem thêm: Hỏi Cách Kiểm Tra Thực Hiện Nhiệm Vụ Sinh Nhật Lol Mừng Sinh Nhật Lol 3

Đầu tiên là vì Kim Trọng yêu cầu:

“Rằng nghe nổi tiếng cầm đàiNước non luống các lắng tai Chung, Kỳ”

Lần hai đến Hoạn Thư và Thúc Sinh:

“Rằng Hoa nô đủ đông đảo tài,Bản bầy thử dạo bước một bài bác chàng nghe”

Lần sản phẩm ba bầy cho hồ Tôn Hiến, đấy là đoạn Kiều chơi bầy xúc hễ nhất, fan chơi lũ đến “nhỏ ngày tiết năm đầu ngón tay” còn tín đồ nghe bầy thì rơi lệ:

“Lọt tai hồ cũng nhăn mi rơi châuHỏi rằng: này khúc ngơi nghỉ đâu?Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay”

Hồ Tôn Hiến tuy chỉ là một quan võ, vậy mà cũng khá hiểu nhạc đàn, đến nỗi mê luôn cả nữ giới Kiều:

“Nghe càng đắm, ngắm càng sayLạ mang đến mặt fe cũng ngây vì chưng tình”

Và sau cuối lại là Kim Trọng yêu cầu cô bé chơi bầy trong tối tái hợp:

“Thong dong lại hỏi ngón bầy ngày xưa”

Ta nhằm ý: toàn bộ các lần chơi bầy của Kiều gần như do tín đồ khác yêu thương cầu. Không thấy câu thơ nào nói tới Kiều chơi bầy một mình, tất cả những lúc bi thương nhất. Tóm lại, người chơi bầy chỉ nghịch khi tất cả kẻ “tri âm” (hiểu âm nhạc)

Những kẻ tri âm tiếng đàn của Kiều kia là:

Kim Trọng nghe đàn đầy cảm xúc:

“Khi tựa gối khi cúi đầuKhi vò chín khúc khi chau song mày”

Cho tới thiến Thư, Thúc Sinh:

“Cùng vào một giờ đồng hồ tơ đồnggười ngoại trừ cười nụ, người trong khóc thầm”

Và hồ Tôn Hiến thì khóc như đã nói nghỉ ngơi trên. Còn vị sao Kiều ko một lần chơi bầy cho từ bỏ Hải? Đơn giản từ Hải chỉ là 1 trong anh võ biền, không có nhu cầu nghe đàn, vày vậy từ Hải cũng không thể quan trung khu hay yêu thương cầu bạn nữ Kiều đùa đàn.

***

Qua Truyện Kiều, ta thấy người xưa vẫn trân trọng nhạc đàn, biết nghe, hiểu thâm thúy âm nhạc như thế nào. Điển tích Bá Nha – phổ biến tử Kỳ có thể nói rằng là một kỳ tích độc tốt nhất vô nhị về sự chơi (khí) nhạc và nghe (khí) nhạc của tín đồ Á Đông xưa.

Qua thơ của Nguyễn Du, vào Truyện Kiều và bài xích thơ tiếng hán “Long Thành nạm giả ca” của ông, ta thấy chỉ bao gồm khí nhạc mới gồm thể diễn tả được: “Tiếng khoan như gió phảng phất ngoài, giờ đồng hồ mau sầm sập như trời đổ mưa” với cảnh ”…Hán Sở chiến trường, nghe ra tiếng fe tiếng đá quý chen nhau”. Cùng chỉ bao gồm khí nhạc mới hoàn toàn có thể có đều giai điệu“ Muôn ân oán nghìn sầu” khiến cho người nghe “Tan nát lòng”.

Ca khúc (nhất là ca khúc quần chúng) với cấu tạo đơn sơ vài cha chục nốt nhạc, với sự gò bó của lời ca, với sự tiêu giảm diễn tấu, làm sao diễn tả nổi số đông tình cảm bát ngát như thế, vẽ đề xuất những bức tranh âm thanh đa tầng phức tạp như thế.

Phải chăng Văn hoá, đạo đức, phong tục và thẩm mỹ và làm đẹp của người việt nam Nam hôm nay đã suy thoái và khủng hoảng và thụt lùi với chính cha ông bọn chúng ta? Tôi muốn nói về cái tinh thần của văn hoá cũng tương tự nhiều thú nghịch tao nhã cao thâm của bạn xưa.

***

Khí nhạc ngày này đã được mở rộng và vô cùng đa dạng mẫu mã với di sản âm nhạc của toàn cụ giới. Đặc biệt là của loại nhạc chuyên nghiệp châu Âu với thương hiệu tuổi những thiên tài đang trở thành tài sản phổ biến của thế giới như J.S,Bach, W.A.Mozart, L.v. Beethoven, F.Chopin, P.Tchaikovsky… cho tới các nhạc sỹ cận đại như C.Debussy, M.Ravel, B.Bartok, I.Stravinsky,vv… Và cái nhạc này vẫn tiếp tục tò mò những điều mới mẻ của thẩm mỹ và nghệ thuật âm nhạc.

Cùng với đông đảo tác phẩm bất hủ của mình là đầy đủ nghệ sĩ trình diễn lớn như Karajan, Horowitz, Oistrakh, Rostropovich, Kissin, Barenboim…vv cùng cả Đặng Thái đánh của vn nữa.

Cả một kho tàng âm nhạc trí óc vô cùng đa dạng chủng loại và nhiều dạng, tiện lợi khám phá vào thời đại bùng nổ kỹ thuật số, mà rất lâu rồi chỉ thế hệ quý tộc, tri thức mới có đk tiếp cận. Hà cớ gì mà đều người vn chúng ta, tốt nhất là thanh niên được học hành và tầng lớp Tri thức, lại không biến đổi những kẻ tri kỉ của nền thẩm mỹ ấy? Như L.V.Beethoven từng nói: “Âm nhạc cao hơn nữa mọi triết lý và phần nhiều sự khôn ngoan”.

Vì sao Beethoven khẳng định như vậy?

Vì cuộc sống thường ngày là bao la, nó đựng đựng tất cả các cách lý giải nó của hàng trăm thứ triết lý khác nhau. Mỗi lắp thêm triết lý chỉ phản bội ánh một phần nhỏ của cuộc sống mênh mông này, như thầy tướng xem voi cơ mà thôi. Cuộc sống chứa đựng toàn bộ các triết lý chứ triết lý ko thể chứa đựng được cuộc sống. Còn chỉ có âm nhạc (tất nhiên không khi nào là thứ âm nhạc của đám đông!) là bao la, là giờ vọng của cõi bên kia cho nên nó cũng bát ngát như cuộc sống.

Chúng ta không phản đối nghệ thuật giành riêng cho quần bọn chúng số đông. Tuy nhiên chỉ gồm thế thôi ư? Hãy tỉnh táo bị cắn dở hơn để nhìn sang những nước cải cách và phát triển quanh ta: Nhật bản, Hàn quốc, trung hoa thì đã đành, trong cả Thái Lan, Singapo, Malayxia… chúng ta cũng chỉ mới chi tiêu cho mẫu nhạc trí thông minh này trên hai mươi năm thôi, (Việt phái nam ta mang lại gần 60 năm!) tuy nhiên họ sẽ tiến nhanh, và đã vượt họ một khoảng cách khá xa. Chú ý vào diện mạo của một đất nước, thì đó mới là điều để kiêu hãnh, chứ chưa hẳn là đông đảo dòng nhạc Pop, ca khúc quần chúng, cho dù nó có cải tiến và phát triển nhiều cho đâu đi chăng nữa. Cho dù nó gồm trở thành món hàng bán tốt bao nhiêu chi phí đi chăng nữa!

“Nếu bạn cởi mở cùng với điều khoảng thường, các bạn sẽ khép kín đáo với điều cao cả. Và nếu như khách hàng cởi mở với mọi điều cao thâm thì chúng ta sẽ tự động hóa khép bí mật với phần lớn điều trung bình thường. đến nên di chuyển về hướng nào đó đó là lựa lựa chọn của bạn” (Osho).

Để kết nội dung bài viết này, tôi ao ước nhắc lại điển tích nói lên sự đính bó thân Người sáng chế và tín đồ thưởng thức, nhì mặt của một vấn đề: Bá Nha sẽ đập đàn khi thông thường Tử Kỳ – kẻ tri âm, người hiểu rõ sâu xa tiếng lũ của mình chết.

Sống nghỉ ngơi đời, ai cũng muốn tất cả tri âm. Người tài lại càng mơ ước hơn, dù chỉ là 1 trong những kẻ tri âm…